Behandeling met donorzaad

U heeft kinderwens en om die wens in vervulling te laten gaan zou u zaad willen gebruiken van de semenbank van ons ziekenhuis.

Wie komt in aanmerking?

• Heteroparen waarvan de man geen (benutbare) zaadcellen heeft
• Lesbische paren
• Alleenstaande vrouwen (“singles”)

De vruchtbaarheid van de vrouw is sterk afhankelijk van haar leeftijd. Op haar 35^e heeft een vrouw nog maar de helft van de vruchtbaarheid die ze op haar 30^e had, op haar 38^e nog maar de helft van de vruchtbaarheid die ze op haar 35^e had en op haar 40^e nog maar de helft van de vruchtbaarheid die ze op haar 38^e had. In culturen waar niets aan anticonceptie wordt gedaan krijgen vrouwen gemiddeld op hun 41^e hun laatste kind terwijl ze gemiddeld op hun 51^e in “de overgang” komen.

Voor vrouwen die gebruik willen maken van donorsemen wordt een minimale leeftijd van 25 en maximaal 39 jaar gehanteerd.

Van vrouwen die met onze hulp zwanger willen worden wordt verwacht dat ze zelf hun kans op slagen van de behandeling zo groot mogelijk maken door gezond te leven (niet roken, matig zijn met alcohol) en geen overgewicht te hebben (BMI <26). Aan vrouwen met een BMI > 32 wordt begeleiding door diëtistenpraktijk Essential Balance aangeboden.

Stap 1: de huisarts moet u verwijzen naar de gynaecoloog

Stap 2: de gynaecoloog voert een gesprek met u waarbij duidelijk moet worden wat uw motivatie is om gebruik te maken van een donor via de semenbank. Als u met een ‘eigen donor’ komt wordt deze natuurlijk ook betrokken in de gesprekken. Bovendien wordt beoordeeld of u en uw eventuele eigen donor lichamelijk gezond bent/zijn en de kans op een gezonde zwangerschap wordt in geschat: Is er een eisprong? Zijn de eileiders open? Zijn er risico’s voor zwangerschap?

Stap 3: de psycholoog zal met u en uw eventuele partner bespreken welke gevolgen deze keuze zou kunnen hebben voor u, uw omgeving en uw toekomstige kind en u helpen dit zo goed mogelijk vooraf te bespreken en te regelen. Bij alleenstaande vrouwen wordt beoordeeld of er voldoende draagkracht en een toereikend sociaal netwerk is. Als u samen met een ‘eigen donor’ komt wordt er ook een gesprek met hem en zijn eventuele partner gevoerd zodat voor alle partijen duidelijk is wat de onderlinge afspraken en verwachtingen zijn. Geadviseerd wordt om altijd ook de afspraken met de eigen donor via de notaris vast te leggen om problemen in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen.

Stap 4: als u van de gynaecoloog en de psycholoog “groen licht” heeft gekregen voert u een gesprek met de coördinator van de semenbank. Bij dit gesprek krijgt u informatie over

1.donorwerving en screening

2.donorselectie (o.a. op basis van uiterlijke kenmerken)

3.de rechten van uw toekomstige kind

4.de vervolg stappen die nodig zijn bij gebruik van een ‘eigen donor’ waarbij zijn semen zal worden ingevroren en minimaal 6 maanden in quarantaine blijft voor gebruik

Stap 5:  als er is een geschikte donor voor u is geselecteerd en het ingevroren sperma is vrijgegeven voor gebruik voert u een gesprek met de IVF-verpleegkundige. Zij vertelt u alles over de praktische gang van zaken waaronder aanmelding en uitvoering van de behandeling.

Als regel wordt Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) uitgevoerd waarbij op geleide van de eisprong in de natuurlijke cyclus bewerkt donorzaad met een dun slangetje via de baarmoederhals tot in de baarmoederholte wordt gebracht.   

Sinds in juni 2004 een wet van kracht werd waarin werd vastgelegd dat elk kind het recht heeft te weten wie zijn/haar biologische ouders zijn, is het moeilijker om mannen te vinden die spermadonor willen zijn. Daarom is sprake van schaarste. De schaarse middelen moeten optimaal worden benut. Om die reden wordt in ons fertiliteitscentrum niet vaker dan 6 maal IUI uitgevoerd. Blijft zwangerschap uit, dan kan worden overgegaan tot IVF/ICSI-behandeling (reageerbuisbevruchting; IVF) waarbij per rijpe eicel een zaadcel wordt geïnjecteerd (ICSI). Doorgaans krijgt u van de gynaecoloog al te horen welke vruchtbaarheidsbehandelingen voor u tot de mogelijkheden behoren.

Wachttijd tot eerste gesprek met de gynaecoloog;  afhankelijk van situatie semenbank.  

Gesprek met psycholoog; binnen ± 2 maand na gesprek met gynaecoloog

Gesprek met coördinator semenbank: 1-2 maanden nadat gynaecoloog en psycholoog goedkeuring hebben gegeven

Gesprek met IVF-verpleegkundige: binnen 1 maand na het gesprek met de coördinator van de semenbank

Start van eigenlijke behandeling: bij de eerste menstruatie na het gesprek met de IVF-verpleegkundige

NB. bij gebruik ‘eigen’ donor geldt na start invriezen semen een quarantaine periode van 6 maanden

Als regel zal worden gestart met Intra-Uteriene Inseminatie (IUI) in de natuurlijke cyclus. Rond cyclusdag 10 wordt echoscopisch onderzoek verricht en op geleide van de maat van de groeiende follikel krijgt u advies t.a.v. het uitvoeren van ovulatietesten. Zodra de ovulatietest positief is / de LH-piek is geconstateerd, neemt u contact op met de IVF-verpleegkundige. Zij plant u in voor een IUI de dag na de LH-piek.

Na 3 maal IUI vindt een evaluatiegesprek met de gynaecoloog plaats. Naar aanleiding van dit gesprek

• wordt besloten de nog 3 maal door te gaan met IUI in de natuurlijke cyclus
• wordt besloten de behandeling iets aan te passen (andere manier van timen; evt gebruikmaking van milde hormoonstimulatie
• zou gekozen kunnen worden voor verandering van donor
• kan besloten worden af te zien van verdere behandeling.

In principe wordt maximaal 6 maal IUI uitgevoerd. Voorafgaand aan de start van de IUI-behandelingen krijgt u van de gynaecoloog te horen of u, indien u niet zwanger bent na 6 maal IUI, in aanmerking komt voor in vitro fertilisatie (IVF) met toepassing van de ICSI-methode (intracytoplasmatische sperma injektie).

Als u na een behandeling met donorsperma een kind heeft gekregen en hernieuwde kinderwens heeft zal de coördinator van de semenbank altijd proberen sperma van dezelfde donor voor u te reserveren. Helaas kan dit niet gegarandeerd worden.

Tip: als u zwanger bent na gebruikmaking van donorsperma en u overweegt op termijn verdere gezinsuitbreiding neem dan tijdig contact op met de coördinator van de semenbank om de mogelijkheden te bespreken.

Als u een ziektekostenverzekering hebt wordt over het algemeen het vooronderzoek en de behandeling door uw verzekering vergoed bij een vastgestelde medische indicatie. Echter, voor behandeling van lesbische en alleenstaande vrouwen bestaat geen medische indicatie volgens onze minister, in dat geval wordt de behandelingen toch vergoed uit een speciaal opgericht subsidiefonds van het ministerie van VWS. Er bestaat echter wel een apart eigen risico van 192,50 Euro hiervoor.  Het gesprek met de psycholoog  wordt standaard niet vergoed (kosten eenmalig 150-200 Euro). Voor het gebruikmaken van donorzaad van een algemene donor via de semenbank wordt een bedrag van 250,- Euro per behandeling in rekening gebracht. Dit bedrag wordt ook NIET vergoed door uw verzekering.

Er kan op verschillende manieren naar resultaat worden gekeken:

• Positieve test per uitgevoerde behandeling
• Doorgaande zwangerschap per uitgevoerde behandeling
• Kans op (doorgaande) zwangerschap per patiënt
• Kans op kind per paar dat de behandeling ondergaat

De leeftijd van de vrouw speelt een belangrijke (zo niet de belangrijkste) rol bij de kans op zwanger worden en/of zwanger blijven

In onderstaande tabel is de kan op een positieve test en de kans op een doorgaande zwangerschap per uitgevoerde behandeling over de afgelopen 6 jaar weergegeven.

In 2013 nam het aantal alleengaande vrouwen dat in behandeling kwam fors toe. Aangezien het vaak vrouwen van 40 jaar of ouder betrof gingen de overall cijfers omlaag

Kans op kind per vrouw/paar dat IUI-d ondergaat

In de periode 2011 t/m 2016 werden 141 verschillende vrouwen/paren behandeld. Hiervan kregen er 59 eenmaal een kind, 16 tweemaal een kind, 2 driemaal een kind. Vier vrouwen kregen een tweeling. In totaal verliep de behandeling voor 57.4% (81 van de 141) van de vrouwen/paren die met de behandeling begonnen succesvol: kind(eren) geboren of onderweg